Debata oksfordzka
Czym jest debata oksfordzka?
W debacie oksfordzkiej udział biorą dwie drużyny złożone z czterech osób, gdzie każda posiada przypisaną jej rolę. Pierwsza osoba wprowadza do debaty, tłumaczy kluczowe pojęcia, charakteryzuje świat debaty oraz najważniejszych aktorów w debacie. Druga osoba skupia się na argumentacji, dokonując analizy, dlaczego dana teza jest słuszna lub nie. Trzecia osoba kontrargumentuje – odnosi się bezpośrednio do drugiej strony debaty, tłumacząc, czemu ta nie ma racji. Czwarta osoba podsumowuje całą debatę, dokonuje ważenia argumentów i porównuje najważniejsze osie sporu w debacie. Osoby mówiące debatują naprzemiennie, poczynając od pierwszej osoby ze strony propozycji (broniących tezy), następnie przechodząc przez mowę pierwszej osoby ze strony opozycji (negującą tezę) i idąc kolejno naprzemiennie. Każda osoba ma z góry określony czas na swoją mowę – zależnie od turnieju lub wydarzenia są to 4 minuty, 5 lub czasem 6 minut na osobę. Dodatkowo drużyny mogą zadawać sobie wzajemnie pytania i informacje. Każda mowa zaczyna się inwokacją skierowaną do marszałka, oponentów i publiczności – dzięki temu pilnowana jest kultura wypowiedzi oraz struktura debaty. Marszałek to osoba nadzorująca przebieg debaty – jej poprawność pod kątem technicznym i regulaminowym. Debatę ocenia panel sędziowski (w nieparzystej liczbie sędziów), którzy na podstawie doświadczenia i wiedzy, przyznają zwycięstwo oraz punkty drużynom. Po debacie panel sędziowski udaje się na naradę, po której wraca z werdyktem oraz udziela informacji zwrotnej do obu drużyn – ma to charakter edukacyjny oraz wyjaśniający powody takiego, a nie innego rozstrzygnięcia.
Drużyny otrzymują tezy turniejowe dwa tygodnie wcześniej. Mają więc czas, by zagłębić się w tematy, które dotyczą płaszczyzn społecznych, ekonomicznych, abstrakcyjnych lub politycznych. Co ważne drużyny nie wiedzą, po której stronie będą debatować daną tezę, więc przygotowują swoje argumenty na obie strony – zarówno za jak i przeciw. Uczy to krytycznego myślenia oraz tolerancji i zrozumienia dla innych racji. 15 minut przed rozpoczęciem debaty drużyny losują, po której stronie będą debatować. Tezy przygotowuje specjalnie wybrany zespół merytoryczny, który wymyśla tematy i analizuje je pod kątem równości – teza powinna posiadać argumenty za i przeciw tak by dało się ją poprawnie zadebetować.
Celem nadrzędnym debaty jest rozwój u uczniów szkół średnich lub studentów, takich umiejętności jak wystąpienia publiczne, prowadzenie rzeczowych dyskusji, dokonywanie analizy merytorycznej, unikanie manipulacji oraz sztuczek erystycznych stosowanych w dyskursie publicznym, konstruowanie logicznych wywodów, autoprezentacja, merytoryczne wyrażanie swoich przekonań oraz uczuć, nauka merytorycznej krytyki, skuteczne poszukiwanie informacji na dany temat oraz przygotowanie do wystąpień, oraz dyskusji.
źródło: Akademickie Mistrzostwa Polski Debat Oksfordzkich
W Polsce funkcjonuje wiele turniejów debat oksfordzkich, są one w głównej mierze skierowane do osób uczniowskich ze szkół średnich. Są to przede wszystkich Mistrzostwa Polski Debat Oksfordzkich lub Puchar Polski Debat Oksfordzkich. Ponadto występuje wiele turniejów regionalnych takich jak Trójmiejska Liga Debat, Warszawska Liga Debatancka lub Krakowska Szkoła Debaty. Dodatkowo debaty oksfordzkie są często narzędziem wykorzystywanym w edukacji. Na szczeblu akademickim występują często kluby debat z największych uczelni w kraju. Jest to np. Klub Debat Uniwersytetu Gdańskiego, Studenckie Koło Naukowe Debat Oksfordzkich Uniwersytetu Warszawskiego lub Klub Debat Oksfordzkich SGH. Ponadto co roku odbywają się Akademickie Mistrzostwa Polski Debat Oksfordzkich.